Instalacja fotowoltaiczna obniża rachunki za prąd. W Polsce rozliczenia energii z paneli słonecznych reguluje system net-billingu. Warto poznać jego zasady i planowane zmiany, aby w pełni wykorzystać potencjał własnej elektrowni.
Podstawy rozliczeń fotowoltaiki w Polsce
Instalacja paneli słonecznych zyskuje na popularności w Polsce. Fotowoltaika jest ekologicznym źródłem energii. Pozwala znacząco obniżyć rachunki za prąd. Wprowadzono system net-billingu. Obowiązuje on od 1 kwietnia 2022 roku dla nowych prosumentów.
System ten zastąpił net-metering. Starsi prosumenci (przed 1 kwietnia 2022) rozliczają się nadal na starych zasadach. Rachunki za prąd z fotowoltaiką działają na zasadzie bilansowania energii. Licznik dwukierunkowy rejestruje energię. Mierzy prąd pobrany z sieci i oddany do niej.
System net-billing: Jak działa rozliczenie energii?
System net-billing rozlicza energię oddaną do sieci według rynkowych cen. Wartość energii jest ustalana na podstawie ceny giełdowej. Do 30 czerwca 2024 roku obowiązuje rynkowa miesięczna cena energii (RCEm).
Każdy prosument ma własne konto prosumenckie. To depozyt prosumencki. Gromadzi on środki ze sprzedaży nadwyżek energii. Środki te można wykorzystać na pokrycie kosztów energii pobranej z sieci. Sieć energetyczna w Polsce umożliwia magazynowanie nadwyżek energii przez 12 miesięcy. Operatorzy zobowiązani są do wykupu nadmiaru energii.
Ceny RCEm podlegają wahaniom. W marcu 2024 RCEm wynosił 324,25 zł za 1 MWh. To 0,324 zł za 1 kWh. W lutym 2024 cena była identyczna. W styczniu 2024 RCEm wynosił 437,02 zł. W 2022 roku RCEm sięgało 1019,06 zł za 1 MWh. W 2023 roku RCEm wynosiło średnio około 447 zł za 1 MWh. Te różnice cenowe wpływają na opłacalność rozliczeń.
Zmiany w net-billingu od 1 lipca 2024: Rozliczanie godzinowe
Od 1 lipca 2024 planowane jest rozliczanie nadwyżek energii. Będzie ono oparte na cenie giełdowej godzinowej. Wartość energii oddanej do sieci będzie zależała od ceny w konkretnej godzinie. Ma to lepiej odzwierciedlać wartość energii w systemie. Wzrost znaczenia giełdowych cen energii godzinowej jest kluczowy. Przesunięto termin korekty systemu. Powodem był brak gotowości technologicznej Operatora Informacji Rynku Energii.
Zmiana ta może wpłynąć na strategię prosumentów. Warto maksymalizować autokonsumpcję. Zużywaj prąd, gdy panele go produkują. Magazyny energii zyskają na znaczeniu. Pozwolą przechowywać energię wyprodukowaną w ciągu dnia. Można ją zużyć wieczorem lub w nocy. W tych godzinach ceny rynkowe bywają wyższe.
Wpływ zamrożenia cen energii na opłacalność fotowoltaiki
Do końca czerwca 2024 obowiązuje zamrożenie cen energii. Dotyczy to limitu 1500 kWh rocznie dla gospodarstw domowych. Limit dla gospodarstw rolnych i osób z Kartą Dużej Rodziny wynosi 2000 kWh. Dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności limit to 1800 kWh.
Za energię w ramach tych limitów prosumenci płacą około 0,5 zł za 1 kWh. Po przekroczeniu limitu koszt zakupu energii wzrasta. Wynosi około 0,85 zł za 1 kWh. Prosumenci sprzedają nadwyżki energii po cenie RCEm. W marcu 2024 było to 0,324 zł za 1 kWh. Cena zakupu jest wyższa niż cena sprzedaży.
Prosumenci sprzedający nadwyżki energii muszą obecnie dopłacać do fotowoltaiki.
W tym przypadku różnica cenowa jest znacząca. Wynosi około 36 proc. na niekorzyść prosumenta przy cenie w limicie. Różnica między ceną sprzedaży a ceną zakupu wzrasta. Sięga 62 proc. na niekorzyść właściciela paneli fotowoltaicznych. Dotyczy to zużycia powyżej limitu. Obniżenie opłacalności fotowoltaiki dla prosumentów w Polsce jest zauważalne. Jest to efekt obniżonych stawek zakupu energii.
W 2022 roku RCEm sięgało 1019,06 zł za 1 MWh. Oznaczało to wysokie zyski dla prosumentów. W 2023 roku RCEm wynosiło średnio 447 zł za 1 MWh. To zmniejszyło opłacalność rozliczeń.
Rodzaje prosumentów i ich rozliczenia
W Polsce istnieją dwa główne typy prosumentów. „Starzy” prosumenci zgłosili instalację przed 1 kwietnia 2022 roku. Rozliczają się w systemie net-meteringu. Rachunek za prąd dla nich wyniesie około 400-500 zł rocznie. Odzyskują 80% (do 10 kW) lub 70% (powyżej 10 kW) oddanej energii.
„Nowi” prosumenci zgłosili instalację po 1 kwietnia 2022 roku. Rozliczają się w systemie net-billingu. Dla nich koszt rozliczeń zależy od autokonsumpcji i cen rynkowych. Przy zużyciu 4000 kWh rocznie, rachunki mogą wynieść od 1325 zł do 1800 zł rocznie. Kwota zależy od konfiguracji systemu. W 2023 roku za energię o wartości 5000 kWh koszt z fotowoltaiką i magazynem mógł wynieść od 1325 zł do 1800 zł. Zgodnie z ustawą z 27 października 2022 r. wprowadzono limity zużycia energii. Miały one chronić konsumentów. Limit dla gospodarstw domowych to 2000 kWh rocznie.
Co wpływa na wysokość rachunków z fotowoltaiką?
Wiele czynników kształtuje rachunki przy fotowoltaice. Wielkość i wydajność instalacji są kluczowe. Warunki atmosferyczne mają duży wpływ. Produkcja energii jest wyższa latem niż zimą. Rodzaj umowy z dostawcą energii jest ważny. Zmiany taryfowe mogą wpływać na koszty. Zarządzanie zużyciem energii ma znaczenie. Autokonsumpcja ogranicza pobór z sieci. Stan techniczny paneli i falownika jest istotny.
Awaria urządzeń lub błędny odczyt licznika może powodować wysokie rachunki. Brak wymiany licznika na dwukierunkowy powoduje błędne rozliczenia. W przypadku dużych instalacji dla firm może pojawić się opłata za energię bierną. Wysoki rachunek może być efektem prognozowania zużycia. Prognozy bazują na danych z poprzedniego roku. Istnieje możliwość monitorowania autokonsumpcji energii. Pomagają w tym podliczniki lub systemy monitoringu.
Jak zoptymalizować zużycie i rachunki z fotowoltaiką?
Można podjąć kroki w celu optymalizacji rachunków. Dopasuj wielkość instalacji do rzeczywistego zapotrzebowania na energię. Zainwestuj w urządzenia energooszczędne. Urządzenia o wysokiej klasie energetycznej zużywają mniej prądu. Zarządzaj zużyciem energii aktywnie. Uruchamiaj energochłonne urządzenia w czasie największej produkcji. Regularnie czyść i konserwuj panele fotowoltaiczne. Utrzymasz ich wysoką wydajność. Monitoruj zużycie energii za pomocą dostępnych aplikacji. Pomagają śledzić produkcję i konsumpcję.
Rozważ magazynowanie nadwyżek energii w bateriach. Zwiększy to autokonsumpcję. Dokładnie analizuj faktury za prąd. Porównaj je z poprzednimi rachunkami. Weryfikuj dane z falownika i faktur. Wyłapiesz ewentualne błędy. W razie potrzeby złóż reklamację błędnych rachunków. Zainstalowanie licznika dwukierunkowego jest konieczne. Upewnij się, że działa poprawnie. Zmniejszenie ogólnego zużycia energii jest zawsze korzystne.
Dodatkowe aspekty i przyszłość fotowoltaiki
Dofinansowania i ulgi podatkowe sprzyjają opłacalności instalacji fotowoltaicznych. Program Mój Prąd czy Czyste Powietrze wspierają inwestorów. Przy rozliczeniach VAT osoby sprzedające nadwyżki energii mogą być zwolnione. Warunkiem jest sprzedaż poniżej 200 tys. zł rocznie. Domy z panelami słonecznymi stają się bardziej atrakcyjne dla nabywców. Wzrost liczby prosumentów wskazuje na rosnącą świadomość ekologiczną. Inwestycje w panele słoneczne mogą znacząco obniżyć rachunki.
Przyszłość OZE w Polsce wiąże się z rozwojem technologii. Magazyny energii (baterie) stają się coraz ważniejsze. Rozwój technologii magazynowania energii postępuje. Wzrost popularności instalacji fotowoltaicznych w Polsce jest trendem. Zwiększone wsparcie finansowe i regulacje prawne dla odnawialnych źródeł energii są kluczowe. Rozliczenia zależą od lokalnych przepisów i warunków umowy z dostawcą energii.
Ile zakład energetyczny płaci za 1 kWh z fotowoltaiki?
Zakład energetyczny płaci za 1 kWh według rynkowej ceny energii. Do końca czerwca 2024 r. jest to miesięczna cena RCEm. Od 1 lipca 2024 r. planowane jest rozliczenie godzinowe.
Jakie są obecne ceny RCEm?
W marcu 2024 r. RCEm wynosiła 324,25 zł za 1 MWh. To 0,324 zł za 1 kWh. W lutym 2024 r. cena była taka sama. W styczniu 2024 r. RCEm wynosiła 437,02 zł.
Czy prosumenci dopłacają do fotowoltaiki przy obecnych cenach?
Tak, prosumenci mogą dopłacać. Cena zakupu energii z sieci (ok. 0,5-0,85 zł/kWh w zależności od limitu) bywa wyższa. Cena sprzedaży nadwyżek (np. 0,324 zł/kWh w marcu 2024) jest niższa.
Czym różni się net-billing od net-meteringu?
Net-metering rozlicza energię ilościowo. Oddajesz 1 kWh i odbierasz 0,8 kWh lub 0,7 kWh. Net-billing rozlicza energię wartościowo. Oddajesz energię po cenie rynkowej. Zgromadzone środki wykorzystujesz na zakup energii z sieci.
Ile można zaoszczędzić na rachunkach z fotowoltaiką?
Można zmniejszyć rachunki nawet o 90%. Przeciętna instalacja 5 kWp generuje około 5000 kWh rocznie. Przekłada się to na oszczędności 3500-4000 zł rocznie. Produkcja i konsumpcja własnej energii ogranicza rachunki nawet o ponad 50%.
Zobacz także:
